Weinig mensen hadden vooraf kunnen bedenken dat Piet ooit zou uitgroeien tot de grootste ambassadeur van Friese sporten die deze provincie ooit heeft gehad.
Tekst: Rynk Bosma
Foto's: Henk Bootsma
De immense landbouwtrekkers op een rij langs de laatste route van Piet Paulusma bij Herbaijum was op vrijdag 25 maart een ontroerend moment. Een laatste groet aan weerman Piet Paulusma die op zondag 20 maart overleed. Als metalen wachters in de rust, het voorfront omhoog, als eerbetoon aan de man die jarenlang gold als de profeet van hun werkdag. De tijd dat de boeren, net als Piet in zijn jeugd, naar de lucht keken om te peilen wat voor weer het zou worden maakte plaats voor de zo vertrouwde stem van Piet. ‘Efkes hearre wat Piet oer it waar te fertellen hat’.
Weinig mensen hadden vooraf kunnen bedenken dat die jeugdige keeper met te weinig talent ooit zou uitgroeien tot de grootste ambassadeur van Friese sporten die deze provincie ooit heeft gehad. Skûtsjesilen, fierljeppen en kaatsen kregen een landelijk podium met uitzendingen van weerman Piet Paulusma op SBS6. En natuurlijk het schaatsen, en dan met name de Elfstedentocht. Zijn doorbraak. Hij predikte als romanticus het evangelie van de hoop en hield die hoop op een nieuwe Elfstedentocht misschien wel tegen beter weten in altijd levend.
Op de PC van 2019 speelde Piet een belangrijke, misschien wel beslissende rol bij het doorgaan van die PC
Ook werkte Piet nauw samen met de PC, voorzitter Ids Hellinga: ,,Piet makke altyd diel út fan ús oerlis mei de feiligensregio op de moandei foar de PC. Mei ‘spannend’ waar, sa as de Tonger-PC yn 2019 wie it kontakt yntensyf. Piet wie dan de wichtigste adviseur.’’ Op de genoemde PC van 2019 speelde Piet een belangrijke, misschien wel beslissende rol bij het doorgaan van die PC. Er was in dat jaar intensief overleg tussen de PC en de Veiligheidsregio in verband met noodweer dat verwacht werd. Hellinga: ,,Piet wist de ferskillende senario’s kundich en helder del te setten. Ik hie noch sjen moatten as der wer keatst wurden hie sûnder Piet. Je soenen sizze kinne dat Piet der oan meiholpen hat dat de PC doe útkeatst is. Hy wie altiten beskikber en dat allegear belangeleas.’’
De volgens zijn tweelingbroer Lume wel eens te ‘guodlike’ Piet kon maar moeilijk iets weigeren. Misschien weleens te vriendelijk, maar altijd bescheiden. Piet groeide uit tot een Bekende Nederlander maar bleef trouw aan eigen principes. Een vriendelijke, bescheiden man die nooit had kunnen bedenken dat de Teleaccursus ‘Wij en het weer’ hem landelijk bekendheid zou opleveren met de gevleugelde woorden ‘Oant moarn’ als eigen handelsmerk.
Het is dan 1978 en tijdens die cursus raakte Piet steeds meer in de ban van het weer. Twee jaar later leverde hij twee keer per week zijn kopij in bij de Franeker Courant. Aanvankelijk schreef hij over hoe het weer geweest was tot journalist Koos Bijlsma van de Franeker Courant hem voorstelde om over de weersverwachtingen te schrijven. ,,It wie doe in hiele belevenis sels stikjes te skriuwen’’, zo herinnerde hij zich in 2003. Hij schreef eerst onder de naam ‘Weerstation Frjentsjer’ en ondertekende dat met de initialen P.P. met een weerhaantje als bijpassend logo. Die ‘belevenis’ van zelf schrijven stopte in 1992 bij de Franeker Courant maar kreeg een vervolg bij de Harlinger Courant en het Friesch Dagblad.
Als ‘weeramateur’ had Piet apparatuur van de Duitse Weerdienst aangeschaft en hij leverde zijn metingen ook aan de fameuze weerman Hans de Jong uit Gorredijk. Daarnaast werkte Piet bij PTT Telecom op de administratieve afdeling calculatie. De eerste wat grotere stap maakte Piet in 1985 toen hij Hans de Jong opvolgde als weerman bij Omrop Fryslân.
In 1996 kwam echter de grote doorbraak toen Piet ‘scoorde’ met activiteiten voor het Elfstedenbestuur. Per 1 september 1996 trad hij als weerman in dienst van SBS6 met als bonus het officiële adviseurschap van het Elfstedenbestuur. Dat alles betekende niet dat hij stopte met de eerdere activiteiten. ,,Wêrst mei begûn bist, seist net ôf omdatst tafallich wat oars dochst’’, zo zei hij in 2003. Gebakken aan Friesland, verzoeken om te verhuizen naar het westen van het land wees hij resoluut af.
Wel verhuisde hij later van Herbaijum naar Harlingen. Een groot pand met het zicht op de Elfstedenroute tegenover het inmiddels verdwenen theater Trebol. Voormalig topkaatser Johannes Brandsma herinnert zich nog dat de loting voor het Lanenkaatsen af en toe bij Piet thuis plaatsvond. ,,Dan sieten der sa’n tritich man en dan soarge Piet foar kroketten en patat foar allegearre en dat betelle hy sels. Miskien wie Piet wol wat te guodlik, ha sels ek wolris yn in programma fan him sitten. Ik tink dat de Fryske sporten net in gruttere ambassadeur hân ha as Piet. Hy kaam oeral.’’
,,Piet hearde by in soad minsken by it gesin, moarns earst efkes nei Piet hearre’’, zo zegt Hellinga. Met als illustratie de rij landbouwtrekkers die voor even werkeloos in stilte afscheid namen van de man die ooit op de vraag van welk weertype hij het meest hield zei: ‘Van de zwoele zomerzon en de koude winternacht.’ Een man van gematigde opvattingen. Een man die het leven zag als een doorlopende lijn waarin je niet achteraf kon knippen. Een andere manier om te zeggen ‘Wat west hat, hat west’.
In een documentaire op Omrop Fryslân liet hij de ansichtkaart zien die hij - net als de andere kinderen van het gezin - van heit Kornelis of Kees Paulusma kreeg met de tekst ‘Groet Heit’. Altijd bewaard want toen hij de kaart kreeg was heit al overleden. Misschien voor de meerderheid van zijn publiek een variant op eigen afscheid, het handje op donderdag 17 maart ietwat verlegen omhoog gevolgd door de vaste woorden ‘Oant moarn’ die echter nooit weer zou komen. Het afscheid van een weerman die van mensen hield en juist daarom hielden de mensen van Piet Paulusma.
