Vallen en opstaan troef bij heren hoofdklasse
Tekst: Rynk Bosma
Foto's: Anne Waterlander, Lieuwe Bosch en Henk Bootsma
Je zou het kaatsseizoen 2022 van de heren hoofdklas vrije formatie een jaargang van vallen en opstaan kunnen noemen. Met in de bijna letterlijke betekenis als dieptepunt de val van Dylan Drent in Makkum toen hij ongelukkig terecht kwam na een tussenspelactie. Maar je zou het ook een seizoen van opstaan kunnen noemen want Tjisse Steenstra zette eindelijk met het koningschap op de PC de ultieme kroon op zijn kaatsleven. Tijd voor een overzicht.
Eindelijk mocht Tjisse Steenstra dus opstaan om die krans en die koningsbal op de PC in ontvangst te nemen. Eindelijk kreeg de tengere kaatser de glorie die hij qua status verdiende en verdient. De profetische woorden ‘Dit is dyn jier’ van dorpsgenoot Johan van der Meulen kunnen dus in gouden letters gekoppeld worden aan het jaar met drie keer het cijfer 2, eentje minder dus dan de premies van Tjisse op de PC.
Die val van Dylan en de gevolgen daarvan hadden het effect van een forse steen in een vijver van kransen die door drie topparturen onderling werden verdeeld. Hoewel Dylan zich een dag later nog kunstmatig ‘groot’ hield, wist hij al dat die PC niet haalbaar was en dat in het ergste geval het seizoen voorbij was voor hem. De formatie van Marten Bergsma met Dylan Drent en Hendrik Kootstra was dan ook bepaald onthand toen Dylan wegviel. De beoogde vervanging Jacob Wassenaar vond al in Huizum zijn Waterloo door een spierblessure
En zo werd het vlak voor de PC toch nog puzzelen wie voorin zou staan en uiteindelijk kwam Hylke Bruinsma uit de hoge hoed. Een bepaald gelukkige keus omdat de herintreder zonder brace nog altijd degelijk genoeg was om zelfs de finale op de PC te halen waar ‘vallen’ en ‘opstaan’ tegenover elkaar stonden. Het verhaal van de winnaars op deze PC was zoals zo vaak het verhaal van de vele ‘alsen’ of ‘indienen’. Feiten en keuzes die later ongetwijfeld aan tafel in praatprogramma’s over kaatsen aan de orde zullen komen.
Wat ‘als’ een excellerende Kootstra op 5-3 en 6-6 die bal aan de opslag had overgenomen van Bergsma, maar ook: wat ‘als’ hij dit een eerst later had gedaan. En bedenk dan dat die wisseling in het perk Hiemstra-Wassenaar vaak als een noodverband werd gebruikt die de naderende ondergang moest tegenhouden. Maar nu op 5-5 en 6-4 resulteerde die wisseling in misschien wel de mooiste slag van het seizoen. Renze Hiemstra: de timing, de soepelheid en de gratie in combinatie met de wetenschap dat hij bij aanraking van die bal al wist dat die bal tussen de eeuwigheid van die twee torens zou blijven hangen. Een slag die het verdient verheven te worden tot een variant op het gedicht van Pieter Breuker: De ivichheid in slach, de slach in ivichheid. Met de deemoedige bekentenis van een erg subjectieve waarneming en mening.
Maar het verhaal van die PC was ook het verhaal van Erwin Zijlstra, wat ‘als’ hij niet was getroffen door die buikgriep, wat ‘als’ hij fit was geweest zoals hij dat aan het einde van het formatieseizoen was. En juist dat maakt de sport zo mooi, allemaal ‘als’ verhalen die verteld kunnen worden afhankelijk van de windrichting van de verteller. De Engelsen noemen het what if history.
Had zelf grote verwachtingen van het partuur Marten Bergsma van na de PC. Met de komst van Menno van Zwieten waren de mogelijkheden om te variëren nog groter. Maar op het moment dat Van Zwieten aan boord kwam in Witmarsum ging het anker van het partuur aan het einde van de dag verloren. Bergsma raakte geblesseerd aan zijn hand en de formatie werd aangeschoten wild. De rest van het seizoen zat het trio al vaak voortijdig in de feesttent de uiteindelijke twee punten te tellen die na de PC nog werden behaald. Een ploeterende Kootstra miste het kompas van de turbo-opslag van Bergsma, hij miste het geluid van de aansporingen en het foeteren van Drent, toch het cement in de witte muur. ‘As Dylan neat seit, dan meitsje ik my soargen’, zo zei Kootstra met een brede grijns na de winst in Bolsward.
Die ontmanteling van uiteindelijk toch het sterkste partuur Bergsma had natuurlijk zo zijn voordelen voor de concurrentie. Het betekende in principe dat de formaties van Gert-Anne van der Bos en die van Tjisse Steenstra de kransen mochten verdelen. Met uitzondering dan van de Van Aismadag in Bitgum. Pieter Jan Leijenaar zal als aankomend talent die laatste klap op de feesttent koesteren zoals Hiemstra dat deed met die beslissende klap op de PC. Een verrassing dus, die winst van de kroonprinsen Haye Jan Nicolay, Gabe Jan van Popta en Pieter Jan Leijenaar.
En dat tegen het sterkste formatiepartuur van na de PC met roerganger Van der Bos toch als beste opslager van het seizoen. Met een late vorm voor Zijlstra en een bovenmodale Taeke Triemstra die de pech had in Marsum geblesseerd te raken. Maar niettemin toch met een riant uitzicht op die eerste plaats in het puntenklassement. En wie had dat na corona nog gedacht. ‘As ik op fjirtich punten yn it jier útkom, dan bin ik tefreden’, zo zei hij in Pingjum.
En klassementswinnaar Tjisse dan? Uiteindelijk haalde hij zijn doel met winst op de PC en dus is het een geslaagd seizoen. Toch was hij aan de opslag minder onfeilbaar dan een aantal jaren geleden en dat is met die herinnering in het hoofd even wennen. Dan ben je toch gauw geneigd te zeggen dat het allemaal wat ‘minder’ was, wat vaker missen op 6-6 of te vaak Taeke de bal geven op die stand. Met daar tussen door natuurlijk partijen van een grootse vorm zoals in Dronryp.
Pas in Stiens raakte het perk Hiemstra-Wassenaar in goeden doen en dat is een relatief lange aanloop in die eerste cyclus die toch de meeste formatiepunten opleverde. Dat was ook de tijd dat het trio Bergsma geen enkele finale verloor, altijd werd het partuur eerder uitgeschakeld. Maar als je met drie man in de top van het jaarklassement staat, dan mag je als blauwe brigade niet klagen. Het perfectionisme binnen het partuur zal naar de cijfers van gespeelde finales kijken en concluderen dat er vaker een eindstrijd gewonnen had moeten worden.
Ook de beide dertigers van de oranje brigade kunnen min of meer tevreden zijn. Opstartproblemen met een geblesseerde Zijlstra en dat kon zelfs een monumentale kaatser als Daniël Iseger niet compenseren. Wel zorgde Iseger er later in het seizoen voor dat zwager Patrick Scheepstra een van zijn betere seizoenen had, met in het kielzog Bauke Triemstra. Wat de mentale weerbaarheid van een Iseger niet vermag.
En dan de kroonprinsen, Pieter Jan Leijenaar en Gabe Jan van Popta. Iemand fluisterde na de winst op de Oldehove met Van der Bos en Zijlstra als maten dat Van Popta alvast oefende om later de plek in te nemen van Taeke Triemstra. Maar dan moet nestor Triemstra natuurlijk wel stoppen. Zelf verkeert een twijfelende Taeke nog tussen de rotspunten van begin en einde, een toewijding die ontroert in een tijd van te snel stoppen. ‘Keatsen en alles wat der omhinne sit is wol myn hiele libben’, zo sprak hij in september.
Een heel contrast met de kroonprinsen in wording in de verte. Thomas Dijkstra, Rick Minnesma en Steven Koster of Jorn Lars van Beem. Kaatsers die het moeilijkste traject nog moeten afleggen. De weg tussen junior en senior en dan nog eens de steile trap naar topper. Talenten mogen een keer winnen, toppers hebben de druk van dat zij een keer mogen verliezen. Maar niet al te vaak, want dan spreidt de zo brede subtop met een grijns zijn armen om hen op te nemen in de coupé van ‘net niet’.
Binnenkort wordt deel 2 (seizoensoverzicht dames) gepubliceerd.
