Tekst: Jelle Bangma
Foto's: Eigen, Keatsmuseum en Jelle Bangma
Peins is een echt kaatsdorp en dat mag met recht gezegd worden in het nieuwe jaar 2022. Voor kaatsvereniging Pieter Jellema was echter 2021 een bijzonder jaar. Het jaar dat de vereniging zijn 125-jarig jubileum vierde. Voorzitter Roland van Wier is al meer dan 20 jaar voorzitter en roemt de Peinzers als het gaat over de eenheid binnen het kleine dorp en het profijt dat Pieter Jellema daar decennialang uit heeft getrokken. Met hem memoreren we enkele ‘highlights’ van de jubilerende vereniging.
Zelf is hij Peinzer in hart en nieren. Want ook al woonde hij enkele jaren ‘om utens’, het dorp bleef favoriet bij hem en z’n vrouw. Net als bij Pieter Jellema in 1896. ,,Dat wie in echte doarpsman’’, zo weet Roland van Wier uit de verhalen. ,,Ja, hy folge de keatsers, reizge nei wedstriden en rjochte doe de feriening op… Syn soan Jacobus sil yn 1915 de PC winne… Ja, 125 jier histoarje, it is eins net te leauwen.’’
Net als bij zoveel verenigingen werd er volop geïnvesteerd in de jeugd en de kaatsvereniging richtte zich daarbij ook op de omringende dorpen Schalsum en Zweins. Uiteraard met wisselend succes, maar in 1950 was het goed raak: het ‘partoer’ uit Peins wint de Freule.
Hendrik Gjaltema wordt gekroond als (laatste) koning van de partij en deed dat uiteraard niet alleen, maar met z’n maten Piet Boonstra en Evert Faber. De onlangs overleden Gjaltema kreeg als beloning een heuse Amerikaanse Dollar.
‘Alle bern op it doarp keatsten, dat wie sa en dat sil sa bliuwe’
,,Yn 2016 hienen wy op ‘e nij de Freule winne kinnen, mar it waard ‘m krekt net. Wy hienen mei Roel Pieter de Jong, Jolt Vollema en Wessel van Wier in moai kompleet partoer. Roel Pieter komt fan Rie en koe by ús keatse troch it ‘eenlingenbeleid’. Dy jonges keatsten it hiele jier en wûnen ek hiel wat en dus wienen se ek rûnút favoryt op ‘e Freule, mei Berltsum en Menaam. Dy lêsten wûnen it úteinliks mei de sterke Harmen Schuitmaker. Mar letter kinst sa’n prestaasje dochs oanmerke as ien fan de hichtepunten yn it bestean fan de feriening.’’
,,Krekt sa’n hichtepunt wie it winnen fan de Ald-Meiers Partij troch de sussen Marrit en Hiske Zeinstra en Leentsje Boonstra yn 2013. Sy wûnen it fan Dronryp.’’ De Zeinstra’s kaatsten daarna heel wat klassiekers op hun naam en dus worden zij met trots genoemd als echte dochters van de vereniging. Maar natuurlijk is iedereen net zo trots op de zonen van de club, die het dorp ontgroeiden en de kaatsvelden succesvol bezochten. Noem een naam als Pieter van Althuis of die van Menno van Zwieten, die doordrongen tot het hoogste kaatsniveau. ,,Alle bern op it doarp keatsten, dat wie sa en dat sil sa bliuwe. En dan komt der sa no en dan ien boppe driuwen dy’t goed meidwaan kin op provinsjaal nivo. Op 250 ynwenners is dat fansels altyd wer wat om grutsk op te wêzen.’’
Een aderlating was de sluiting van de basisschool in het dorp in 1995. De grip op de jeugd leek verloren te gaan, daar waar juist de school altijd zo positief had bijgedragen aan de ontwikkeling van het kaatsen. Beroemd in dorp en verre omstreken werd meester Fokkema, die in de 60’er en 70’er jaren heel wat jongens de spelregels van het kaatsen bijbracht en hen liet kaatsen.
De meisjes kwamen er helaas wat bekaaid af, die moesten handwerken, iets wat vaker voor kwam in een tijd dat de vrouwenemancipatie nog in de kinderschoenen stond. Monique Gjaltema moet natuurlijk worden genoemd als één van de eerste dames die baanbrekend werk verrichtte. Roland van Wier herinnert zich niet anders dan dat er werd gekaatst op het schoolplein. ,,En ast net op ‘e tiid wiest, dan hiest gjin perk.’’ Hij herinnert zich meester Fokkema als geen ander en ‘hoe oerstjoer hy wie’ toen er op de schoolkampioenschappen een prijs werd behaald. Want meester Fokkema was ook jaren voorzitter van de schoolkaatscommissie.
Peins is gezegend met een echt kaatsveld en de vereniging neemt meer dan z’n verantwoordelijkheid in de organisatie van een viertal KNKB-partijen. ,,En wy fûnen it prachtich dat wy yn 2021 it NK-schoolmeisjes organisearje mochten. Dat wie ús earste NK, dus dat neam ik ek in hichtepunt.’’
Het viertal bestuurders van Pieter Jellema zet met enthousiasme het vervolg in, wetend dat ze kan bouwen op een grote achterban, die altijd de handen uit de mouwen wil steken. ,,Mar it moaiste is fansels as der strjitkeatsen of nachtkeatsen organisearre wurdt en wy altyd tsien of tolve partoar op papier ha. Sjoch, dat is in teken dat it keatsen libbet op it doarp. En dêr kinne jo grutsk op wêze.’’
Mede mogelijk gemaakt door de volgende bedrijven:
.jpg)
