Iedere maandag in het kaatsseizoen de 'Keatssite-Column' op www.knkb.nl. Deze week de bijdrage van Martsje de Jong.
Zaterdag gehaktdag?
Het was weer een enerverend kaatsweekend. Vooral voor de kaatsvereniging OKK Beetgum, dat de jaarlijkse Van Aisma-dagen organiseerde. Vrijdag de dames hoofdklassers, zaterdag en zondag de heren hoofdklassers, in respectievelijk uitnodiging en vrije formatie. Voorzitter Lolke Jan Dijkstra schetste zondagavond, na afloop van een uiterst spannende finale, de situatie in kaatsland. Het kwam er in het kort op neer, dat de zondag gelukkig de zaterdag compenseerde. Niet zomaar een opmerking, voor wie beide wedstrijden bezocht, want man, wat was het verschil groot.
Op de zaterdag werd er over het algemeen erbarmelijk gekaatst. Er waren wel een paar spannende partijen bij, maar het niveau was niet om over naar huis te schrijven. Weet het kaatspubliek dit en komt het daarom niet opdagen? Of was er een andere andere reden, waarom er slechts anderhalve man en een paardenkop rond het veld zaten? Aan de ambiance hoeft het niet te liggen: zoals altijd waren de voorzieningen in Beetgum fantastisch. Een prachtig aangeklede entree van sportcomplex It Bosk, een al even fraai aangekleed veld, met comfortabele tribunes voor wie niet op de banken wil. Voor een natje of een droogje hoeft niemand ver te lopen, dus daar hoef je niet voor thuis te blijven. Waarom dan wel? Natuurlijk, er is tegenwoordig veel te doen en zaterdag is tegenwoordig vooral de familiedag, die man, vrouw en eventuele kinderen doorbrengen in de stad, bij Ikea, op de kinderboerderij, of waar dan ook maar. In ieder geval niet bij het kaatsen, getuige de zeer geringe opkomst op de zaterdagpartijen.
Nu is het niet van de laatste jaren, dat de uitnodigingspartijen minder bezocht worden dan de vrije formatiepartijen. Immers: het publiek identificeert zich met een partuur? Tenminste, dat is wat er gezegd wordt: wij, kaatsliefhebbers, willen een team zien, een partuur, waar we voor naar het veld komen. We gaan immers ook massaal naar sc Heerenveen, of welke club dan ook? Gaan we dan niet voor een individuele kaatser? Voor die dorpsgenoot, die op topniveau meespeelt? Nee dus.
En eerlijk gezegd: op de uitnodigingspartijen ligt het niveau over het algemeen ook een stuk lager. De topkaatsers van zondag, blijken op zaterdag nauwelijks verder te kunnen denken dan hun eigen persoontje: geen partuur vormt een eenheid, het ene misverstand volgt op het andere en het lijkt (let op: het LIJKT) alsof de heren nauwelijks gemotiveerd zijn. De aloude voetbalterm hotseknotsebegonia zou ook aan het zaterdagmiddagpartijtje toegekend kunnen worden. Sneu voor die paar mensen, die nog wel de moeite nemen langs te komen. Het zijn de die-hard kaatsliefhebbers, die zich niet af laten schrikken door een lager niveau. Zij zien altijd positieve zaken. Een jong talent, dat wel probeert te pieken en dat ook doet.
Maar laten we eerlijk wezen: het is niks met die zaterdag. Alle kaatsers in de tweede helft van de twintig of ouder, beginnen te zeuren dat die zaterdag weg moet. Hun vriendin of vrouw wil kinderen en dan geven ze er massaal de brui aan, terwijl hun beste jaren nog moeten komen. Ze willen terug naar twintig partijen per jaar, om tijd te besteden aan het gezin. Allemaal heel plausibel, maar ook jammer voor die jonge groep kaatsers, die zich wél op zaterdag het vuur uit de kaatsschoenen loopt. De jonge honden, die gewoon twee keer per weekend willen kaatsen en het gras al bij de ingang opvreten.
Een panklare oplossing is er niet. De bond wil graag het aantal bezoekers fors omhoogbrengen. Het streven is 1000 bezoekers per partij. Daarvoor zouden vele uitnodigingspartijen moeten sneuvelen. Kaatsteams zouden de oplossing zijn. Sommige mensen willen grotere ballen, voor trager spel en dus meer tussenspel. Anderen zien het liefst de nap verdwijnen. Laten we wel wezen: het streven is nobel, het doel absurd. Wat je ook verandert, er zullen, enkele uitzonderingen daargelaten, geen duizend mensen naar een kaatspartij komen. Misschien later weer, gewoon omdat men weer zin heeft om naar het kaatsen te gaan. Omat het kaatsveld weer een ontmoetingsplek wordt. Het niveau van het kaatsen zal van een paar kunstgrepen niet omhoog gaan. Een trouw kaatsliefhebber meldde mij zaterdag, dat het niveau van het kaatsen inherent is aan het niveau van de kaatsballen die gebruikt worden. De uitnodigingspartijen worden vaak toebedeeld aan de minder draagkrachtige verenigingen, die niet voor één zaterdag in het jaar een twintigtal nieuwe ballen aanschaffen. De kaatsers krijgen, met alle respect, bijkans eieren in hun handen gedrukt. Ballen waarmee ook de jeugd het hele jaar kaatst, die gebruikt worden op ledenpartijen en waar al niet meer. Waarom, zo zei deze trouwe kaatsliefhebber, zoeken de kaatsverenigingen voor die ene dag in het jaar geen ballensponsor? In ieder dorp moet het toch mogelijk zijn een bedrijf te vinden dat voor €400 een stuk of twintig ballen aan laat rukken? Maar is het een oplossing voor de zaterdagmalaise?
Wat betekent het schrappen van de uitnodigingspartijen voor de organiserende verenigingen? Die laten zich niet zonder slag of stoot hun heren hoofdklassepartij ontfutselen: ze organiseren als tegenprestatie immers ook die pupillenwedstrijd, die ook een plekje op de kaatskalender moet hebben?
Hoe groot is eigenlijk de invloed van de partuursponsors? Is deze nieuwe ontwikkeling voor de kaatsers dusdanig lucratief, dat ze op zaterdag geen onnodige stappen willen zetten, in de hoop op zondag meer te kunnen brengen?
Wie het weet, mag het zeggen. Voorlopig heb ik medelijden met de verenigingen, die de ondankbare taak hebben een hoofdklassepartij op zaterdag te organiseren. OKK heeft nog mazzel: zij bouwen een fantastische arena op, voor drie dagen kaatsen. Zoals de voorzitter zei: de zondag compenseert de zaterdag. Inderdaad, op de zondag is het in Beetgum nog behoorlijk druk. Maar andere verenigingen hebben dit geluk niet. Ik ben benieuwd hoe de knkb aan die duizend toeschouwers denkt te komen. De helft zou eerst al eens mooi zijn. Ik gun het al die harde werkers bij al die kaatsverenigingen van harte. Dan toch eerst maar eens het niveau opschroeven. Het kaatsen moet weer spannend worden, interessant genoeg in ieder geval om dat bezoek aan Ikea tot nader order op te schorten.
Martsje de Jong
