Afscheid van Der Bomber Gert-Anne van der Bos
Tekst: Rynk Bosma
Foto: Kaatsmuseum
In september van het kaatsjaar 2025 nam de kaatswereld afscheid van Gert-Anne van der Bos. Een van de beste opslagers die de kaatswereld heeft gekend. Door zijn manier van opslaan en de gevolgen daarvan voor het perk van de tegenstanders lijkt de bijnaam Der Bomber de kern te raken. Een portret van een opslagfenomeen dat zich niet helemaal laat verklaren.
Die bijnaam Der Bomber werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw gebruikt voor de legendarische Duitse spits Gerhard Müller (1945-1921). De koning van de frommeldoelpunten. Qua karakteristiek past de bijnaam Der Bomber echter beter bij Gert-Anne omdat ‘gong alles wie’ bij de op 25 juni 1989 in Holwert geboren kaatser.
Gert-Anne was een linkshandige opslager met een merkwaardige curve in de bal die vaak aan de linkerkant het perk binnen kwam. Voor veel rechtshandige perkspelers ‘oan de ferkearde kant’. Ballen die af en toe halverwege het perk nog 50 centimeter buiten het perk leken te gaan en dan plots naar binnen draaiden. Een opslager die zich qua ‘gong’ maar moeilijk laat vergelijken met andere opslagers van nu en uit het verleden. Misschien zou je Gert-Anne op basis van ‘gong’ nog het beste kunnen vergelijken met de opslag van Chris Wassenaar.
Na enkele premies op NK’s kwam het grote succes voor Gert-Anne in 2005 toen hij historie schreef voor VvV Concordia uit Holwert. Samen met Matthijs van der Velde en Rudolf Soepboer wist hij de Freule te winnen. Het debuut op de PC volgde twee jaar later met Lennard Adema en Feiko Broersma als maten. Toen had Gert-Anne inmiddels als invaller in Jorwerd zijn debuut op de hoofdklas al gemaakt. In Harlingen won hij in 2007 zijn eerste krans op de hoofdklas.
Die uitschakeling in de eerste omloop op de PC van 2007 zou hem later niet vaak meer overkomen want van de 18 keer dat Gert-Anne meedeed aan de PC zou hij 15 keer met een prijs huiswaarts keren. Drie van die zes keer dat hij de PC won werd hij koning. Vijf keer een premie en vier keer een derde prijs. Cijfers die aantonen dat Gert-Anne slechts zelden met lege handen stond op de PC.
Een jaar na zijn debuut op de PC mocht Gert-Anne al proeven van de sfeer van een finale op de PC. Het zoet van op de eerste rij voor de koepeltent te staan moest in 2008 nog een jaartje wachten. Maar toen was het ook direct goed raak, koning van de PC met Folkert van der Wei en Daniël Iseger als maten. Wegens succes verlengd zou je kunnen zeggen van het duo Van der Bos en Iseger. Drie jaar achterelkaar werd de PC gewonnen waarvan twee keer met Taeke Triemstra in het voorperk.
Een koningspartuur werd geboren in 2010 toen Taeke de plek innam van Folkert van der Wei, zo zou je kunnen zeggen. Geen voor de hand liggende keus omdat Taeke van het achterperk naar het voorperk verhuisde, net als Folkert van der Wei dat al eerder had gedaan. Voor Gert-Anne was het zijn beste tijd als opslager tussen 2009 en 2016. Die glorietijd viel samen met de tijd van het koningspartuur met Iseger als derde maat. Later vertelde Gert-Anne hier over: ,,Der wie in tiid dat ik yn it wykein yn ‘e auto stapte en tocht fan ‘Sa hjoed even de krânse ophelje’.’’ Zelfbewust dus, overtuigd van eigen kracht. De periode dus dat hij kaatste met Taeke Triemstra en Daniël Iseger. Het toppartuur dat 64 keer een formatiepartij wist te winnen. Het was ook het begin van het duo Gert-Anne van der Bos-Taeke Triemstra dat maar liefst vijftien jaar standhield. Daniël Iseger stopte in 2016, hij was toen net als Gert-Anne nu, 36 jaar.
De cijfers van de jaarklassementen van 2010, 2011, 2012 en 2013 tonen een onthutsend overwicht aan van het drietal. De winnaar had steevast een puntenaantal van boven de 60 terwijl de andere twee royaal de 50-puntengrens voorbijgingen. Er zat een kloof van 20 tot 30 punten tussen de nummers 4 op die lijsten. Vier jaar lang werden de eerste drie plekken bezet door dit partuur met steevast een puntenaantal van boven de 50 en 60. Gert-Anne won het klassement in 2010 met 64 punten, de nummer 4 had 34 punten…
De ommekeer werd gemarkeerd door het jaar 2014, het jaar dat Taeke moest afhaken door een blessure. Het jaar 2016 markeerde ook een kantelpunt in het kaatsleven van Gert-Anne. Door een langdurige blessure van maat Taeke waren de jaren 2014 en 2015 niet de gemakkelijkste. In de betekenis van dat het niet meezat. Het bewees de hechtheid van het verbond Van der Bos-Triemstra dat Gert-Anne en Daniël wilden wachten op dat herstel en telkens tijdelijke invalkrachten gebruikten.
De glorietijd in het kaatsleven van Gert-Anne die duurde tot het jaar dat Daniël stopte in 2016. Volgens het klassement bezet Gert-Anne een zesde stek met 734 punten en staan er 83 koningstitels achter zijn naam. Vijf minder dan de met hem als opslager vergelijkbare Chris Wassenaar en twee minder dan Tjisse Steenstra. Het merkwaardige is dat Gert-Anne in die periode 2009-2016 slechts een keer het jaarklassement wist te winnen en dat was in 2010. Wat verder opvalt is dat Der Bomber aan het einde van 2016 op 49 koningstitels staat. Een bruto aantal wat betreft de vrije formatie omdat die titels ook op andere partijen behaald werden.
Toch was Gert-Anne jaarlijks de topscorer in koningstitels met uitzondering van 2015 toen hij die plek moest delen met Tjisse Steenstra, beide kaatsers werden in dat jaar vijf keer koning. Die vele koningstitels gaven echter wel aan hoe groot de invloed van Gert-Anne was binnen het eigen partuur. In een terugblik dit jaar voorafgaande aan de PC werd Gert-Anne geïnterviewd en dat leverde geen schokkende uitspraken op.
Wel was het opvallend dat er niks werd verteld over de tijd tussen 2017-2020. De jaren 2017, 2018, 2019 en coronajaar 2020 waren jaren die je zou kunnen karakteriseren als een kantelpunt. In het recente en mooie interview met Taeke werd er wel even aan gerefereerd via de 34 formatie-overwinningen die deze periode opleverde. Prachtige cijfers die maskeren dat het aloude adagium van Klaas van Wieren met voeten werd getreden.
Het geheim van Klaas van Wieren was altijd de maten ‘fertrouwen jaan’. En juist dit uitgangspunt werd in mentaal opzicht genegeerd ten opzichte van Gert-Anne die als een marionet de opslag op beslissende standen moest overdragen aan Tjisse. In mentaal opzicht bleek het een dodelijke tactiek te zijn voor het zelfvertrouwen van Der Bomber. Het zou de op andere partijen zo succesvolle formatie in de finale van de PC van 2018 ook nog winst op de PC kosten omdat het partuur geen plan B had met een mogelijke hoofdrol voor Gert-Anne.
Dit alles had zijn invloed op de jaren die volgden na het uiteenvallen van het partuur na het korte seizoen 2020. De kaatseditie van 2022 was voor Gert-Anne het beste jaar na 2020 waarin hij opnieuw met negen koningstitels grootverdiener was zoals hij dat ook was in de periode tot en met 2016. Aanhoudend blessureleed in 2024 maakte van dat jaar een ‘raar jier’ zoals Gert-Anne dat zelf omschrijft. Om dan maar te zwijgen van het blessureleed van maat Erwin Zijlstra.
‘In raar jier’ zou je dit jaar ook kunnen noemen. Onnavolgbare zitballen werden te vaak afgewisseld met een serie missers die in aantal niet pasten bij de grote status van Gert-Anne. Hij was een opslager die het begrip ‘alles of neat’ naar een hoger plan tilde. Met als grootste nadeel dat hij geen plan B op het repertoire had. Gert-Anne kon nooit terugvallen op een ‘safe’ alternatief. En dat maakte hem in dit jaar van afscheid te vaak te kwetsbaar.
Dit alles neemt echter niet weg dat Gert-Anne van der Bos als Der Bomber een fenomeen was aan de opslag, bijna met niemand te vergelijken. Wat dat betreft zegt de zesde plek in het klassement aller tijden met 734 punten al genoeg. Tussen de opslagers Sake Saakstra en Chris Wassenaar in. De hemel van het gilde van opslagers, zo zou je kunnen zeggen.