Tekst: Rynk Bosma
Foto's: Lieuwe Bosch en Johan Delfsma
In het coronajaar 2020 ging het hele reguliere kaatsseizoen bijna noodgedwongen op de schop. Geen PC en geen Bond. Wel verrassend genoeg een Freule en een Frouljus PC, zij het dan in de herfstkleuren van september. Tien vragen aan voorzitter Tjeerd Dijkstra van de Stichting De Freulepartij Wommels.
Wat waren de overwegingen om toch een Freule te organiseren?
‘Onze overwegingen waren dat de Freulepartij het uithangbord voor het jongenskaatsen is en hét podium voor de jongenskaatser om in ieder geval één keer in je kaatsleven aan de Freulepartij mee te doen. Vanuit die gedachte hebben wij alles willen doen om de kaatspartij door te laten gaan om zo de jongenskaatsers ook in 2020 de mogelijkheid te bieden om mee te doen aan de Freulepartij. Wel hebben wij daarbij gesteld dat er draagvlak moest zijn bij de kaatsverenigingen om kaatswedstrijden voor deze categorie te organiseren in de aanloop naar de Freulepartij. Daarnaast moest er draagvlak zijn onder de kaatsers en de kaatsverenigingen om een deelnemerslijst te krijgen die de Freule waardig zou zijn. Wij hebben dan ook in overleg met onze sponsors, de vrijwilligers, Keatsferiening Wommels, de KNKB en de gemeente Súdwest-Fryslân gezocht naar mogelijkheden om een veilige Freulepartij te organiseren met het oog op de corona maatregelen. Alle wedstrijdelementen van de Freulepartij, dus ook de prijzenpot, hebben wij in 2020 op hetzelfde niveau kunnen houden als in voorgaande jaren.
Een Freulepartij in een geheel andere, sobere omgeving. Is dat ten koste gegaan van die zo bijzondere sfeer?
Dit is zeker ten koste gegaan van de bijzondere sfeer rondom de Freulepartij. De Freulepartij kenmerkt zich door de gezellige, reünie-achtige en familiaire sfeer op en rondom het veld. Echter door de maatregelen in relatie tot corona hebben wij moeten besluiten om van de Freulepartij een ‘besloten’ kaatspartij te maken, zonder toeschouwers. Tevens mochten de horecavoorzieningen geen activiteiten organiseren rondom de Freulepartij. Dat had als reden dat er met een horecavoorziening misschien meer mensen naar Wommels zouden komen.
Wat was de evaluatie met betrekking tot de punten kosten en baten?
Financieel gezien zijn wij in 2020 met een ‘nulresultaat’ geëindigd. Dit is gelet op de situatie in relatie tot corona een bijzondere prestatie, als je bedenkt dat de prijzenpot op hetzelfde niveau is gebleven als in voorgaande jaren en dat er dit keer geen duizenden toeschouwers waren voor de noodzakelijke inkomsten. Aan de andere kant waren er ook geen kosten van de vier grote tribunes en andere attracties c.q. voorzieningen. Alleen het aantal vrijwilligers was gelijk aan voorgaande jaren. Alles bij elkaar was dit alleen maar mogelijk dankzij onze trouwe groep sponsors, die bijna hetzelfde sponsorbedrag hebben gesponsord als in voorgaande jaren. Daarnaast hebben onze vrijwilligers grotendeels afgezien van vergoedingen, die voorgaande jaren wel werden betaald en hebben wij kortingen kunnen bedingen bij diverse instanties bij het aanbieden van de noodzakelijke voorzieningen. Tevens heeft de Keatsferiening Wommels haar aandeel uit de Freulepartij grotendeels geschonken aan de Stichting De Freulepartij Wommels om daarmee op een ‘nulresultaat’ te komen.
Is deze flexibele bestuurlijke opstelling in het coronajaar de opmaat voor andere veranderingen in de formule? Bijvoorbeeld een Freulepartij met meerdere parturen uit één dorp?
Het organiseren van een Freulepartij onder de beperkende voorwaarden van de corona heeft zeker geleid tot andere gezichtspunten. Of deze gezichtspunten uiteindelijk ook gaan leiden tot veranderingen in de formule, zal de tijd gaan uitwijzen. Het aangegeven voorbeeld van een Freulepartij met meerdere parturen uit één dorp is een discussie die samen met de kaatsverenigingen, verenigd in de KNKB, moet worden gevoerd. Het vast te stellen beleid hieromtrent zal uiteindelijk door de Stichting De Freulepartij Wommels worden uitgevoerd. Op dit moment is dit nog niet aan de orde, maar als het beter is voor de kaatssport, dan zullen wij dit zorgvuldig moeten overwegen. Uiteindelijk is de Freulepartij gebaat bij een gezonde en duurzame kaatssport en heeft de kaatssport sportevenementen als de Freulepartij heel hard nodig. Overigens werd de Freulepartij in de beginjaren ook gekaatst met meerdere parturen per stad/dorp.
En in het verlengde daarvan, hoe valt de beslissing om de leeftijdscategorieën van de jeugd met een jaar te verlengen bij het bestuur van de stichting.
Bij de overweging om de Freulepartij in 2020 door te laten gaan speelde in het begin van het besluitvormingsproces absoluut mee dat wij de Freulepartij door wilden laten gaan om daarmee de laatste jaar jongens niet de Freulepartij te onthouden. Echter toen later bekend werd dat met ingang van 1 januari 2021 de leeftijdscategorieën van de jeugd met 1 jaar zouden worden verlengd, was voor ons geen reden het standpunt te veranderen. Wij staan als bestuur van de Stichting De Freulepartij Wommels positief ten aanzien van deze verandering, omdat dit de kaatssport ten goede komt.
Hoe ziet de taakverdeling binnen het stichtingsbestuur er uit? En werkt de formule in de praktijk?
De taakverdeling binnen het stichtingsbestuur ziet er als volgt uit:
voorzitter: Tjeerd Dijkstra, secretaris: Liesbeth van der Ende, penningmeester: Anke Strikwerda, algemeen lid: René Politiek (portefeuille: sponsoring) en algemeen lid: Gerrit Flisijn (portefeuille: vrijwilligers).
In 2016 is in de algemene ledenvergadering van de Keatsferiening Wommels besloten om met ingang van 2017 het organiseren van de Freulepartij in Wommels onder te brengen bij een apart hiervoor op te richten stichting. Daarmee werd de organisatie van de Freulepartij na 114 jaar ‘los’ gemaakt van de Keatsferiening Wommels. Het organiseren van evenementen zoals de Freulepartij wordt anno nu steeds ingewikkelder en risicovoller als gevolg van de stringente wet- en regelgeving. In 2017 is daarmee een weloverwogen stap gemaakt, die noodzakelijk is voor het organiseren van de Freulepartij.
Uiteindelijk is de inbreng van de Keatsferiening Wommels geborgd in het Stichtingsbestuur doordat de Stichting het organiseren van de Freulepartij in samenwerking met de Keatsferiening Wommels doet. Bovendien heeft de Keatsferiening Wommels de mogelijkheid om 1 à 2 bestuursleden ten behoeve van de Stichting voor te dragen.
Inmiddels is sinds 2017 vier keer de Freulepartij succesvol georganiseerd door de Stichting in goede samenwerking met de Keatsferiening Wommels en wordt algemeen de ‘formule’ als succesvol beschouwd. De Stichting De Freulepartij Wommels richt zich op het organiseren van de Freulepartij en de Keatsferiening Wommels richt zich op het stimuleren en beoefenen van de kaatssport in Wommels e.o.
Hoe ziet de toekomst van het stichtingsbestuur eruit? Zijn er nog ‘wilde’ ideeën die eruit springen?
De toekomst van het stichtingsbestuur is ondergeschikt aan de toekomst van de Freulepartij. Het stichtingsbestuur is dienend bij het organiseren van de Freulepartij in Wommels. Wat ons betreft zullen beide nog tot in lengte van jaren onlosmakelijk aan elkaar verbonden zijn.
Wat is de grootste bedreiging voor het voortbestaan van het jongenskaatsen in de Freule leeftijd?
In het algemeen kan gesteld worden dat er vele bedreigingen zijn voor het voortbestaan van het kaatsen door alle ontwikkelingen op het vlak van krimp op de dorpen en de beperkte aanwas van de jeugd in de dorpen, de enorme concurrentie van vele andere sporten en activiteiten, de verdere ontkoppeling van het kaatsen met het basisonderwijs en allerlei andere maatschappelijke invloeden. Echter met deze kennis van zaken is het aan de verenigingsbestuurders en de bestuurders van het KNKB en alle andere kaatsliefhebbers om deze bedreigingen om te zetten naar kansen om de kaatssport ‘by de tiid te hâlden’ en aantrekkelijk te houden voor de (potentiële) beoefenaars.
Naast de hiervoor genoemde bedreigingen is specifiek voor de jongenskaatsers de uitdaging om ze te behouden voor het kaatsen door verschillende vormen van het kaatsen aan te bieden en dat men op verschillende niveaus uit de voeten kan. In deze categorie moeten wij ‘opboksen’ tegen het vervullen van bijbaantjes, andere behoeftes op deze leeftijd, uitgaansleven, (internationale) vakanties, studies (buiten Friesland) etc.
Kan een stichting als de Freule invloed hebben op de ontwikkeling van het kaatsen van de jeugd?
De Stichting De Freulepartij Wommels kan zeker invloed hebben op de ontwikkeling van het kaatsen van de jeugd. De Freulepartij heeft dat de afgelopen 118 jaar al bewezen door de jongenskaatser uit te dagen om in ieder geval door te gaan met het kaatsen tot en met de jongenscategorie om mogelijk in aanmerking te komen voor het kaatsen op het grootste ééndaagse sportevenement in Nederland in deze leeftijdscategorie en je dorp of stad (via de kaatsvereniging) te vertegenwoordigen.
Het organiseren van uitdagende regionale, nationale en internationale wedstrijden en toernooien is ontegenzeggelijk belangrijk voor het voortbestaan van de kaatssport en moet dienen als podium waar de kaatser door wordt uitgedaagd en wordt gestimuleerd om hier z’n kunsten te tonen.
Waarom is de bijgaande foto van de Freule van 2020 de mooiste?
Het winnende jongenspartuur van de Freulepartij in 2020 van VVV Sjirk de Wal uit Dronrijp heeft onlangs uit eigen gelederen een boek aangeboden gekregen, dat het gehele jaar 2020 in al haar facetten met betrekking tot de Freulepartij op een geweldige wijze weergeeft. Natuurlijk met een hoofdrol voor de jongens van het winnende partuur.
Daarvoor hebben wij ook een foto aangeboden, die is samengesteld uit twee foto’s. Een foto van de kaatsarena zonder tribunes bij het ochtendgloren op zaterdag 19 september 2020 met daarin het winnende partuur van VVV Sjirk de Wal uit Dronrijp geprojecteerd. Deze foto hebben wij ook als stichtingsbestuur gestuurd naar alle sponsors en vrijwilligers van de Freulepartij 2020. Zonder hen was dit allemaal niet mogelijk geweest. Deze foto geeft wat ons betreft alles weer van deze bijzondere Freulepartij in 2020.
.jpg)
