Tekst: Rynk Bosma
Als je tijdens je eenenveertigste jaargang afscheid neemt van het kaatsen dan mag je een liefhebber genoemd worden. Het kaatsen als ‘in stikje leven’ voor allrounder Yme Braaksma uit Nijewier. En dat werd nog eens benadrukt door de hechtheid van de CFK-familie. Het cement was net iets harder dan bij grote broer KNKB, zo was de ervaring van veel CFK-kaatsers na de fusie van 1994.
Dokkum – De tijd van ‘Ik doch wat werom foar de feriening’ is na twaalf jaar voorzitterschap van KF De Trije Doarpen voor Braaksma verleden tijd. Sinds ruim een jaar woont hij nu in Dokkum, samen met echtgenote Ria Vlasman. En dat was even wennen, zo erkent Braaksma na een leven lang Nijewier. Hij woonde sinds 1998 in een klassieke pastorie, gebouwd in 1935 in een tijd dat de gereformeerde kerken van de diverse dorpen tegen elkaar opboden om de grootste ambtswoning van de predikant te bouwen.
Te groot voor twee mensen, en dus nam het echtpaar Braaksma de grote stap om het dorp te verlaten. Dat moest even wennen, zo omschrijft Yme die eerste maanden. Maar inmiddels heeft hij het juiste levensritme gevonden met vrijwilligerswerk in o.a. de Waadwente en veel fietsen. Want de op 27 september 1949 geboren Braaksma is bepaald fit te noemen, wat heet, volgens eigen zeggen 45.000 km in drie jaar op de mountainbike. Uiteraard zonder helm.
De lijst van activiteiten waar Braaksma zich vrijwillig voor heeft ingezet is schier eindeloos. Hij was altijd al een man van aanpakken en dat moest al vroeg. Als kind van ‘Pieter en Froukje’. Pieter was werkzaam op een gemengd bedrijf in Nijewier en Froukje altijd ‘warber’. ‘Foar skoaltiid earst biten snije’, en andere werkzaamheden op de boerderij, niemand van de negen kinderen ontkwam aan dat lot.
Vijf jongens en vier meisjes. Met Yme en broer Bauke als kaatsers.
Yme was de allrounder van de twee, lichtvoetig, in het achterperk of voorbest opslaan dat maakte hem niet uit. Bauke was de mindere wat talent betreft, maar later wel een kundig bestuurder. Yme was ook de ‘learder’ en hij zou naar het lyceum in Dokkum. Op zaterdagmorgen al vast even wennen zoals in die tijd gebruikelijk was. Dat beviel hem maar matig want zijn maten stonden dan al op het kaatsveld. Dus dan maar naar ULO in Dokkum, ,,Ik ha altiten goed yn rekkenjen west’’, zo lacht Braaksma met een verwijzing naar Lauwersland Chalet, een eigen bedrijf in Buitenpost dat chalets bouwde.
Zeventien jaar was Yme toen hij debuteerde in de CFK in Anjum. In het voorperk, met de tweede opslag. Achterin de Anjumer Jan Visser – ‘Jan hie noait in mof oan, hy hie sa’n moai polsslachje, it wie spitich dat hy net opslaan koe’ – en aan de opslag Hille Couperus. Yme werd die dag koning.
Altijd naar de kaatspartijen in de sierlijke Opel Kapitän van boer Ico Dijkman, en Bauke als derde passagier. Bij het winnen van de prijs werd de krans op de motorkap gebonden, met een touw vastgemaakt via de ruitenwisser en de bumper. En de dorpsgenoten stonden op straat als een soort van welkom.
Yme was een kaatser met ambities en die ambities kwamen geregeld ter sprake in Het Hof van Holland in Berltsum. Hét verzamelpunt voor alles wat in de CFK kaatste. ,,Broer Grovenstein, ús Bauke en ik hienen it der geregeld oer om oer te stappen nei de KNKB.’’ In 1973 was het zo ver, Yme liet zich overschrijven naar Ternaard die bij de KNKB was aangesloten. Met de PC in Franeker als stip aan de einder, als het uiteindelijke doel. Grovenstein en Bauke durfden het niet aan. Yme wel en vanaf dat moment veranderde er veel voor de allrounder uit Nijewier.
Dat Yme overstapte naar KNKB-buurman Ternaard werd hem niet in dank afgenomen. De keurig ingepakte sporttas op zaterdagmorgen bleef leeg, ‘Kinst dy sels wol rêde’, zo mokte mem Froukje. ,,En dan te betinken dat ik allinne mar op sneons keatste, net iens op sneins.’’ En in die beslissing lag de garantie opgesloten dat de echt goede maten van die tijd niet met Yme ‘stelden’. Toch werd de PC gehaald, met als maten Wilco Kolthof in het achterperk en Rein Ferwerda voorin. Laatstgenoemde was een grote naam bij de CFK. ,,Ik koe alles, dus ik sloech op. Fûn it spitich dat ik net yn it perk koe, ha op de PC wol frege oan Rein mar dy woe net.’’
Nu trof de formatie van Yme Braaksma het niet in die eerste omloop tegen Jarich van der Veen, Gerrit de Jong en Flip Soolsma die een jaar later in 1974 de PC wonnen. Bedenk dat Van der Veen in die tijd de koning van de platte bal was, en Ferwerda wilde niet wijken voor Braaksma en ‘it spultsje’ van het partuur Braaksma is verklaard. Kwam nog bij dat de kaatselite van de KNKB in die tijd ook enigszins neerkeken op de kwaliteiten van voormalige CFK-kaatsers.
‘Bliksem, sy kinne wol wat’, zo was de reactie van de KNKB kaatsers na een demonstratiepartij in Dokkum met onder andere Theunis van der Graaf, Fokke Laverman en Yme Braaksma. Want Braaksma had het na een jaartje KNKB wel gezien en keerde terug bij de CFK want ,,It wie my it spul net wurdich.’’
De CFK als ‘ien grutte famylje’ en die familie kwam vaak bij elkaar in Het Hof van Holland in Berltsum. ,,It koe eins net’’, zegt Yme Braaksma nu. ,,As wy jûns nei hûs ta rieden dan hienen wy him al aardich preaun. In soad drank, wat dat oanbelanget wie it net oars as by de KNKB. Mar as Teake de Jong oan it fertellen wie, dan woenen je net fuort want dy koe prachtich fertelle.’’
Het was ook in andere opzichten een andere tijd. Het kaatsen was een ‘uitje’ met mensen die achter hun favoriet aan reisden. En die supporters wilden ook wel even ‘oanstekke’. Aan dat alles kwam in 1990 een einde toen Braaksma stopte in een afscheidswedstrijd in Mitselwier. In aanwezigheid van de maten waarmee hij ooit had gekaatst. Een gewoonte uit die tijd die ook bij de KNKB gebruikelijk was.
En na afloop in een rijtuig met echtgenote Ria richting Nijewier. Het was bepaald niet de ‘lêste slach’ voor de vitale Braaksma. Met als mooiste herinnering natuurlijk het jaar 1978 toen de Bond in Tzum werd gewonnen. De ‘PC’ voor de rechtgeaarde CFK’er. Het eeuwig winnende Berltsum verloor voor de finale van KF Warber Bliuwe uit Moarre-Ljussens die in totaal zes finales zou verliezen op de Bond. Maar nu was het hun kans, immers Berltsum was verslagen.
In die finale stonden Yme Braaksma, voorbest op en achterin, Bauke Braaksma voorin en Arie van der Weide als tweede opslager buiten het perk. ,,It gie lykop en it waard fiif earsten gelyk. It waaide hurd, en yn it lêste earst gie ik foaryn mei sa’n acht meter perk. Haije Slagman oan de opslach koe net oer my hinne, trije boppe en in keats dy’t wy foarby sloegen.’’
Maar mooier nog was de ontvangst in Nijewier, sommige bestuursleden hadden de tranen in de ogen en zeiden ‘Wat moai dat jim dit foar Nijewier dien ha’. ,,Sjoch dan rinst as keatser in oare kear troch sleatten hinne.’’
.jpg)
