contact zoeken wedstrijden

Janneke Pagels stopt na 40 jaar bestuurswerk

Tekst:  Uultsje Talsma
Foto’s: Uultsje Talsma

janneke pagels TTB_3595

Ook zonder een corona-uitbraak die het kaatsleven lam legde, was het voor Janneke Pagels een bijzondere zomer geworden. Na 40 jaar had ze eigenlijk voor het eerst een lege bestuurlijke agenda. Vrijdag 13 maart sloot ze namelijk een periode van 10 jaar als secretaris af bij KV Bolsward. ,,Het is tijd voor de jeugd.’’
 
Onwennig. Zo omschrijft ze deze zomer. Gewoonlijk zou ze het nu warm moeten hebben van het organiseren van activiteiten en wedstrijden, in plaats van de hoge temperatuur op deze warme junimiddag aan de Gasthuissingel in Bolsward. Buiten alle officiële KNKB-wedstrijden om al snel een veertigtal. ,,De mailbox is nu een stuk rustiger, en dat is eigenlijk ook wel lekker. Je bent er wel zeven dagen per week mee bezig, hè.’’
 
Het bestuur van KV Bolsward had deze ambassadrice van het kaatsen best nog wat langer in haar gelederen willen houden. Maar voor de 67-jarige Janneke Pagels, die in de jaren 80 en 90 onder andere in het HB en de TC zat, was het wel klaar. ,,Ik had het gevoel dat ik wat in een cirkeltje begon te draaien. Als het voor mij routine begint te worden moet ik stoppen. Dan is het enthousiasme eraf.’’
 
Ze is meer iemand van nieuwe doelen, nieuwe stippen op de horizon. Bovendien wil ze de jeugd niet in de weg zitten, die moet ook de ruimte hebben om zich in te zetten voor de kaatssport. Want met jeugd vang je jeugd, is haar overtuiging.
 
Terugkijkend op haar Bolswarder periode ziet ze de realisatie van de twee kaatsmuren op het sfeervolle Oordje en de twee indoormuren in sporthal De Middelzee als iets waar ze trots op is. ,,Ik had de gemeente Súdwest-Fryslân getipt om bij de renovatie in elk geval de belijning voor het Wallball aan te brengen, maar ze hebben meteen de muren ook geregeld. Daarmee heeft Bolsward een prachtige accommodatie gekregen die zo langzamerhand steeds meer wordt gebruikt.’’

‘Met de jeugd vang je jeugd’

Als het woord Wallball eenmaal over de veelkleurige tafel is gegaan, komt de woordenstroom echt op gang. Want Wallball, dat biedt de kaatssport een kansrijk venster op de toekomst. Het is goed voor de oog-hand-coördinatie, het voetenwerk en de conditie, promoot de geboren Bolswardse. Bovendien is het snel, spectaculair en cool, en dat moeten sporten tegenwoordig zijn willen ze kans maken bij de jeugd. ,,Het muurkaatsen maakt ook kans om ooit als nieuwe sport te worden toegelaten op de Spelen.’’
 
Ze verwacht ook dat het muurkaatsen het ooit zal winnen van het Friese spel. Al was het alleen maar door het dreigende tekort aan kader en vrijwilligers. ,,We moeten allemaal langer doorwerken. Willen we als 70-plusser eerst nog wel perken leggen voordat we een balletje kunnen slaan? Voor het muurkaatsen hoef je alleen maar een balletje mee te nemen en na een uurtje ben je klaar. En zo heb je ook die vrijwilliger niet meer die voor een ledenpartij de perken legt, de banken klaarzet en een dag in de kantine wil staan. Dat wordt echt een probleem.’’
 
Ze kaatste van haar tienerjaren tot haar 28ste toen ze in 1980 gedwongen moest stoppen door een haperende meniscus. Ze won in 1977 de eerste Froulju’s PC, en werd in de jaren daarna nog eens tweemaal koningin op de belangrijkste partij in het jaar. Je zou zo’n liefhebster pur sang nu toch zeker op de grote Hoofdklassepartijen van de heren verwachten. Nee dus. De beide het Hoofdklasseweekend in de Hanzestad, de PC’s, de Freule en de Ald Meiers partij. Daar laat ze het bij, en dan vooral ook nog om oude bekenden te ontmoeten.
 
 

janneke pagels TTB_3635-2

,,Ik heb heel veel waardering voor de kaatsers hoor. Laat daar geen misverstand over bestaan. Ze hebben een fabelachtige techniek, heel goed voetenwerk en ze beschikken over prachtig materiaal. Het is ook knap dat ze op hun knieën een bal boven weten te slaan. Maar, het is veel geweld, te weinig plaatsen van de ballen, te veel voor de directe winst. Zo is het spelletje in mijn ogen niet bedoeld. Het is ook minder leuk voor het publiek. Let maar eens op, bij een mooie triktrak veert het publiek op.’’
 
Janneke Pagels is zeker niet wars van vernieuwing en ontwikkeling. Integendeel. Maar als het om het Friese spel gaat, verlangt ze wel naar het oude. Naar partijen waar het om tactiek ging. Bij de mannen denkt ze dan aan een kaatser als Piet Jetze Faber, bij de vrouwen aan een Jokelyn Tienstra en Lia de Jong. Twee heel mooie kaatssters:  ,,Op en út, atletysk, spelinzicht, moai tuskenspul. Sieraden yn it fjild. Dat wie trouwens in hiel moaie lichting.’’
 
Dat die vrouwen konden floreren op het veld, hadden ze te danken aan de doorzetters uit de begin jaren 70. Vrouwen die ook wilden kaatsen, en vochten voor dezelfde faciliteiten als de mannen. Eef Dijkstra-Rodenhuis, Hennie Koldijk, Jannie Yntema, Siemke Andela, Roelie Punter en Janneke Pagels, het was een stel volhardende pioniers die het KNKB-herenblok onophoudelijk bestookten met vragen en ideeën. In 1977 vroegen ze om een Bondspartij. Wedstrijdleider Auke Achenbach reageerde ‘gereserveerd’: ,,Neu… Dat wurdt niks. As der in Bondspartij komme moat, dan moatte der 16 partoer wêze en dat wurdt him net.’’ Janneke Pagels glundert nog: ze kregen niet 16 maar 26 parturen op de lijst.
 
,,Toen moesten ze wel! ,,Bestuurlijk gezien is dat begin met dat groepje fanatieke vrouwen de periode waar ik met de meeste trots op terug kijk. We hebben toen de basis gelegd voor het vrouwenkaatsen.’’
 
De pioniers voelden wel aan dat ze bij de jeugd moesten beginnen en organiseerden kaatstrainingen op strategische plaatsen in het kaatsgebied, net als een activiteitendag in Winsum waar ruim honderd meisjes
allerlei kaatsgerelateerde spelletjes deden.
 
En daar wringt nu de schoen bij de tweevoudig PC-koningin uit Bolsward. Ze vindt dat behalve de verenigingen vooral de KNKB-steken laat vallen, juist bij de jeugd. Die is volgens Janneke Pagels niet geholpen met meer mogelijkheden om aan federatiewedstrijden deel te kunnen nemen. De KNKB zou de kaatstrainingen voor de jeugd veel meer moeten ondersteunen, alhoewel de bond met het welpenproject van Afke Hijlkema een forse stap voorwaarts heeft gezet.
 
De echte talenten zitten wel bij de kaatsscholen, maar het gaat haar juist om de kinderen die er net tegenaan zitten. ,,Daar moet je vol op inzetten. Meer wedstrijden? Hoe leuk is het om met 5-1 en 5-0 van het veld te worden geslagen, of in een hoekje van het perk te worden gezet? Dat is: één keer, maar niet weer. Daarna zoeken ze wat anders.’’
 
Maar ook: zorg voor een trainersopleiding voor Wallball, organiseer activiteitendagen, zoek het onderwijs op met workshops muurkaatsen voor de leerkracht. Breng het enthousiasme over, dat doet het tennis, voetbal en korfbal ook. Het zijn goedbedoelde adviezen aan het HB van een ‘kaatsgekke juf met pensioen’. ,,Want kinderen die het muurkaatsen leuk vinden, doen eerder mee aan een zachtebal-partij, laten zich een keer overhalen voor pearkekeatsen of een partij op het dorpsfeest. Ja, en dat slecht de drempel naar een partij met de harde bal.’’
 
Ze legt de verantwoordelijkheid niet alleen bij het HB, maar er is ook een taak voor de hoofdklassekaatsers. Net als de profs van bijvoorbeeld Cambuur en Heerenveen zou zij ze graag vaker actief zien bij de jeugd van verenigingen, bijvoorbeeld door workshops te verzorgen of mee te helpen bij andere activiteiten. ,,Wat dat betreft heb ik grote bewondering voor Atje Keulen-Deelstra. Die had op latere leeftijd een geweldige schaatscarrière, hielp mee op de boerderij en stond als vrijwilliger op het kaatsveld omdat dochter Boukje lid was van de kaatsclub. Een voorbeeld.’’
 
Haar actieve kaatscarrière sloot ze in 1980 af, haar bestuurlijke in 2020. Vervelen staat niet in haar woordenboek. Tien jaar geleden vond ze in het golfballetje een goed alternatief voor de kaatsbal, waarvan ze overigens een hele verzameling unieke exemplaren heeft vergaard. Verder verzamelt ze postzegels uit de hele wereld rondom het kaatsen en nu ook anekdotes over datzelfde kaatsballetje. Inmiddels een paar mappen vol. Verzamelingen van waardevolle herinneringen aan buitengewone momenten in een leven dat rijk is aan kaatsen.
En dat allemaal dankzij een paar kleine stukjes leer en wat haar…

Hoofdsponsoren

Businesspartners

Mobiliteitspartners

Suppliers