Tekst: Rynk Bosma
Er zal dit jaar geen maand voorbijgaan in huize Boersma in Winsum of de herinnering aan die Freule van 2019 grijnst hem vanaf de muur welwillend toe. Vlak voor de feestdagen kwam voorzitter Cees Greidanus van KV Winsum langs om coach Johannes Boersma namens de kaatsclub en de andere jongens een kalender aan te bieden. Met bij elke maand een dominant, geel getint moment van glorie, momenten die je de rest van je leven bij je draagt.
Winsum – Zo veel momenten, zo veel ogenblikken om de emoties vrij over het veld te laten wandelen of galopperen op die bewuste 7 augustus 2019. Toch aarzelt Boersma niet een seconde om het mooiste moment van de dag, misschien is nacht wel een nauwkeuriger omschrijving, aan te wijzen. Dat was rond de klok van 03.00 uur de volgende dag in het ‘hokje’ achter zijn woning. De huldigingen in eigen dorp achter de rug, dan spoorslag terug naar het feest in Wommels om vervolgens ruim voor zonsopgang terug te keren naar Winsum. ,,De jonges leinen heal op de bank yn it hokje, telefoan yn hannen en rêstich alle berjochtsjes troch lêze. Dat wie foar ús it momint dat it besef fan ‘wy ha de Freule wûn’ binnenkaam. Foar my it moaiste momint fan de dei.’’
Voor even was het zo moeizame voorspel in de aanloop naar de Freule vergeten. Winsum telde vorig jaar zeven jongens die in aanmerking kwamen voor de Freule maar die keus werd min of meer gemakkelijk gemaakt doordat er drie jongens ‘boppe út stutsen’. Jelmer Kuiken, Gosse de Haan en Hessel Postma en Boersma was bijna altijd mee als coach, uitgezonderd twee keer en juist toen verschenen er kleine wolkjes aan een verder vlekkeloze hemel. Wolkjes van zich niet vrij voelen, of zich ongemakkelijk voelen of een ongewenste druk ervaren, dat alles belemmerde De Haan en Postma in hun spel want zij worden beter als ze veel te doen krijgen.
Bijna twee weken voor de Freule was hetzelfde hokje dus de plek waar één en ander met alle partijen, inclusief ‘heiten’ en bestuursleden van de kaatsclub zorgvuldig werd uitgepraat. Maar de beslissing was uiteindelijk aan Boersma. En hij besliste: Jelke Greidanus gaat als derde man en ‘balkearder’ mee in plaats van Jelmer Kuiken. ,,Ik fyn it noch altiten ferskriklik foar dy jonge. Ik ha dy nacht net in each ticht dien, dat meist wol witte. Hy mocht net mei, dan krije je it ‘deksel’ op de noas, mar dan winne je it ek noch, dat makke it ‘deksel’ dûbel swier.’’
Natuurlijk wordt zo’n tragische aanloop resoluut van het bord van de geschiedenis gewist op het moment dat de geelhemden op miraculeuze wijze de Freule wisten te winnen. Sport op zijn mooist maar ook wel erg wreed, op die leeftijd nog wreder. Want anders kun je het verlies van Thomas Dijkstra als ongekroonde koning van de Freule moeilijk noemen, zo erkent ook Boersma. ,,It wie ferskriklik sa’t Thomas stie te keatsen, de meast komplete allrounder fan de dei.’’ Maar ja, eerst ietwat fortuinlijk dat eerste eerst op 4-0 door een kwaadslag van uitgerekend Thomas Dijkstra. ,,Sjoch doe, op 4-2 en 6-0 achter, kaam de beleving der yn, sy mochten net dy fiif earsten pakke want dan wie it dien, de rûntsjes om Thomas hinne waarden hieltiten grutter om him mar gek te krijen.’’
Natuurlijk had Boersma als coach even een angstig moment op 5-5 en 6-2 toen De Haan overliep. Een zucht van opluchting toen het niet bestraft werd want Boersma wist ook dat anders die volgende bal buiten was gegaan...
Coach zijn op de Freule, het heeft vele vormen en gedaanten en vaker dan eens zie je volwassen mensen ‘mei keatsferstân’ de mist ingaan. De jongens hebben de gehele dag hun eigen beslissingen genomen, zelf de verantwoordelijkheid gedragen voor het verloop van de partijen. Geen wagonladingen aanwijzingen, niet bij elke slag staan te gebaren wat de kaatsers wel of niet moeten doen. Dat is in het kort het evangelie van Boersma.
Misschien heeft de op 12 oktober 1978 geboren Boersma de basisbegrippen als coach wel geleerd in de tijd dat hij zelf nog kaatste. ,,Ik hie der sels mear úthelje kinnen’’, zo zegt hij nu. Hij stopte met kaatsen vlak na de Freule en miste zo een aantal jaren in ontwikkeling. Op die Freule behaalde Boersma als ‘skriel mantsje’ van 14 jaar als opslager een vijfde prijs met onder andere Pieter Scharringa uit Welsrijp. Inmiddels of misschien wel nog altijd heeft Boersma de bouw van een sporter die af en toe nog in de zaal voetbalt, maar nooit op het veld heeft gestaan. Heit Pals Boersma verbood dat en deed voetbal af als ‘bonkenbrekkerij’.
‘Rûntsjes om Thomas hinne waarden
hieltiten grutter om him mar gek te krijen’
Het verhaal van Boersma als herintreder is wel heel merkwaardig. Hij zal een jaar of 22 zijn geweest toen plotseling Gerrit Bijlsma met Thomas van der Meer voor de deur van de gestopte Boersma stonden. Of hij even een balletje met hen wilde slaan op het kaatsveld. Na een paar slagen had Bijlsma het wel gezien, ‘Wij mutte straks maar kaatsen in Warga’ zo zei hij. Met Hendrik Sweering als opslager en dankzij de bemiddeling van Thomas van der Meer.
Op de PC kaatste het duo Sweering-Bijlsma nog met hun oude maat en dat partuur kreeg de aanmoedigingsprijs. Dus Boersma naar Sweering om hem te feliciteren. ‘Wa bisto eins?’ zo vroeg Sweering. ,,Ik sei ‘ik bin snein dyn nije achterynse yn Wergea’.’’ Als de omgang met moeilijke maten een vorm van coachen is, dan heeft Boersma hier de basis gelegd voor zijn latere functie als coach. Bijvoorbeeld kaatsen met Michel van der Veen, een multitalent die maar moeilijk bij de les was te houden, ,,In geweldenaar, mar net maklik yn omgong.’’
Voor Boersma liggen er dit jaar nieuwe uitdagingen te wachten als de nieuwe bondscoach. ,,Ik wie mear fereard as ferrast.’’ Toch zal hij het missen, die omgang met jongens als mensen in wording, als mannetjes, stoer en onzeker tegelijkertijd. Neem de Jongensbond in Morra van vorig jaar. Een premie voor Winsum, twee keer alles aan de hang. ,,Jonges binne mantsjes. Ik sei op 5-5 en 6-6 tsjin Gosse ‘Dizze is foar dy, folút, eagen ticht en op knibbels mikke’. Hy sei ‘Moat dat?’ De twadde 5-5 en 6-6 naam hy sels de bal al oer.’’
Het zijn momenten in een voorbij kaatsseizoen die je bijblijven. Met de Freule als onbetwiste, stralende ster aan het firmament, met het besef dat deze voorspoed niet vanzelfsprekend is, dat de vreugde om die tweede prijs op de Jongensbond verloren ging in het verdriet van het verlies van een jeugdige dorpsgenoot. Dat juist dit relativeren de blijdschap om die onverwachte zege op de Freule alles nog mooier maakt.
.jpg)
